Mazurskie bunkry #1 - Wilczy Szaniec "Wolfsschanze"

Mazury to kraina o długiej, fascynującej, pełnej tajemnic i zagadek historii. Szczególnie okres drugiej wojny światowej naznaczył te ziemie, bo tu na terenie Krainy Wielkich Jezior Mazurskich swoje kwatery rozlokowało całe niemieckie dowództwo, które stąd prowadziło kampanię Barbarossa. Nie bez przyczyny wybrano to właśnie miejsce.

Po pierwsze tereny te należały do III Rzeszy Niemieckiej już przed wojną, a po drugie ukształtowanie terenu i trudne do pokonania przy użyciu ciężkiego sprzętu mazurskie jeziora, lasy i bagna były idealną przeszkodą dla nacierającego wroga. Stąd decyzja o budowie szeregu kwater dowódczych na tych terenach, w tym tej najważniejszej "Wolfsschanze" dla Reich Führer'a.

Kwatera "Wolfsschanze" (Wilczy Szaniec) w lesie w Gierłoży była jedną z czternastu kwater Adolfa Hitlera - naczelnego wodza III Rzeszy, ale to właśnie tu spędzał najwięcej czasu. Według historyków w czasie działań na froncie wschodnim Hitler miał spędzić w Wilczym Szańcu ponad 800 dni. Przyjmował tu przywódców i dowódców państw sprzymierzonych.

To właśnie w tym kompleksie pułkownik Claus von Stauffenberg podjął próbę zamachu na Hitlera w lipcu 1944 roku. Mimo tego, że budynek sztabowy, w którym trwała narada został doszczętnie zniszczony, a kilku z niemieckich generałów zostało zabitych to przez splot przypadków Hitlerowi udało się wyjść z tego niemal bez szwanku. Poniżej miejsce w którym stał rzeczony budynek sztabowy oraz tablice poświęcone płk von Stauffenberg.

Obiekt można zwiedzać indywidualnie, ale polecam zapytać się przy wejściu o przewodników, zazwyczaj zbierają grupę 10-12 osób i każdy się składa po 5 zł na ich honorarium. Dzięki temu zwiedzanie tego zrujnowanego obiektu jest bardziej efektywne.

Wszystkie bunkry zostały wysadzone przez wycofujących się Niemców. Po zajęciu przez Armię Czerwoną Węgorzewa w dniu 24 stycznia 1945 roku saperzy z Grupy Korpuśnej gen. Eduarda Hausera tej samej nocy wysadzają bunkry przy użyciu trotylu lub melinitu. "Według świadków fala uderzeniowa wybuchów spowodowała pękanie szyb w oknach domów odległego o 7 kilometrów Kętrzyna."

W niektórych przypadkach siła użytych materiałów wybuchowych była tak ogromna, że kilkumetrowe żelbetonowe stropy zostały uniesione w powietrze i wylądowały na "plecach".

W jednym z kilku ocalałych budynków sztabowych wykonano makietę prezentującą rozmieszczenie Hitlera i osób mu towarzyszących na odprawie, na pierwszym planie teczka z bombą, którą przestawił jeden z generałów za nogę stołu. Dzięki temu Hitler przeżył.

Bunkry w Wilczym Szańcu są niemym świadkiem tragicznej historii drugiej wojny światowej. Obiekty te są eksplorowane przez wyspecjalizowane grupy militarne z zachowaniem szczególnej ostrożności. Indywidualne wchodzenie do tych obiektów jest zabronione z uwagi na ich stan. Z tego co orientowałem się nie są prowadzone i słusznie, żadne prace konserwatorskie. Mimo tego, że jest to popularne miejsce, chętnie odwiedzane przez turystów wypoczywających na Mazurach, jednak wciąż budzi wiele kontrowersji, że może to być gloryfikowanie faszyzmu.

W jedenym z budynków natomiast niewielka ekspozycja poświęcona jest Powstaniu Warszawskiemu, są tam odrestaurowane pojazdy wojskowe w tym działo pancerne „Chwat” "zdobyte przez Polaków w czasie powstania warszawskiego 2 sierpnia 1944, podczas walk o Pocztę Główną".

Na koniec należy też wspomnieć, że lasy wokół kompleksu "Wolfsschanze" były zaminowane dziesiątkami tysięcy min piechotnych i przeciwczołgowych. Ciężkie prace saperskie polskich żołnierzy trwały przez pięć lat po wojnie, w tym czasie unieszkodliwiono ponad 80 tysięcy różnego rodzaju min. Właśnie saperom poświęcona jest tablica i pomnik przy wejściu na teren kompleksu.

Do mazurskich bunkrów jeszcze wrócę, bo nie wszystko zostało wysadzone przez uciekających Niemców.